Bạn có cảm thấy chiếc laptop chạy Windows 10 của mình ngày càng chậm chạp sau một thời gian sử dụng? Tình trạng này rất phổ biến và thường do sự tích tụ của các file rác, file tạm không cần thiết, làm đầy ổ cứng và ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất tổng thể của máy tính. Việc thực hiện thao tác dọn rác không chỉ giúp giải phóng không gian lưu trữ quý giá mà còn cải thiện tốc độ xử lý, giúp thiết bị hoạt động mượt mà và phản hồi nhanh hơn.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn 8 cách dọn rác laptop Win 10 cực kỳ hiệu quả, dễ thực hiện ngay tại nhà mà không cần đến sự trợ giúp của chuyên gia. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết các phương pháp này để giữ cho chiếc laptop Windows 10 của bạn luôn ở trạng thái hoạt động tốt nhất nhé!

Tại sao cần dọn rác cho laptop Win 10?

Việc để máy tính chứa quá nhiều file rác, file tạm và các ứng dụng không còn sử dụng có thể gây ra nhiều vấn đề cho laptop chạy hệ điều hành Windows 10. Đây là những lý do chính giải thích tại sao việc dọn rác định kỳ lại quan trọng:

Giảm hiệu suất hoạt động: Khi ổ cứng bị đầy bởi các file rác, hệ thống phải mất nhiều thời gian hơn để tìm kiếm và truy xuất dữ liệu cần thiết. Điều này dẫn đến tình trạng laptop Win 10 chạy chậm, các ứng dụng mở lâu hơn và thời gian khởi động máy kéo dài.
Tăng tình trạng lag và giật cục: File tạm (temp files) và bộ nhớ đệm (cache) tích tụ có thể gây tắc nghẽn hệ thống, làm máy bị lag, giật hình khi bạn đang sử dụng ứng dụng nặng, chơi game hoặc duyệt web. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm người dùng.
Thiếu hụt không gian lưu trữ: Các file không cần thiết chiếm dụng một lượng lớn dung lượng ổ cứng. Khi ổ cứng gần đầy hoặc đầy hẳn, bạn sẽ không thể cài đặt phần mềm mới, lưu trữ ảnh, video hoặc tài liệu quan trọng khác.

Ngược lại, việc dọn rác thường xuyên mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

Cải thiện tốc độ xử lý: Giải phóng không gian ổ cứng giúp Windows 10 có “không gian” để hoạt động hiệu quả hơn, tăng tốc độ mở ứng dụng và thực hiện các tác vụ.
Giảm thiểu tình trạng lag: Xóa bỏ các file tạm và bộ nhớ đệm không cần thiết giúp hệ thống thông thoáng, giảm đáng kể tình trạng lag và giật cục.
Tối ưu dung lượng ổ cứng: Bạn sẽ có thêm nhiều không gian trống để lưu trữ dữ liệu hoặc cài đặt các phần mềm, ứng dụng cần thiết.
Kéo dài tuổi thọ thiết bị: Một hệ thống được dọn dẹp sạch sẽ hoạt động ổn định hơn, ít gặp lỗi và sự cố, góp phần bảo vệ các linh kiện phần cứng và kéo dài tuổi thọ cho chiếc laptop của bạn.

Hướng dẫn chi tiết 8 cách dọn rác hiệu quả cho laptop Win 10

Dưới đây là 8 phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để bạn tự mình dọn dẹp file rác và tối ưu hóa chiếc laptop Windows 10.

1. Sử dụng Disk Cleanup (Tiện ích tích hợp sẵn)

Disk Cleanup là công cụ dọn dẹp ổ đĩa tích hợp sẵn trên Windows, giúp loại bỏ các tệp tạm thời, tệp hệ thống không cần thiết và các mục trong thùng rác một cách an toàn.

Bước 1: Mở cửa sổ Run bằng cách nhấn tổ hợp phím Windows + R. Nhập lệnh cleanmgr vào ô tìm kiếm và nhấn Enter.

Mở cửa sổ Run và nhập cleanmgr để bắt đầu tiện ích dọn rác Disk Cleanup trên Windows 10

Bước 2: Cửa sổ Disk Cleanup sẽ hiện ra, yêu cầu bạn chọn ổ đĩa cần dọn dẹp. Thông thường, bạn sẽ chọn ổ đĩa cài đặt Windows (thường là ổ C:) và nhấn OK.

Chọn ổ đĩa C hoặc ổ đĩa khác để thực hiện dọn rác bằng Disk Cleanup trên laptop Windows 10

Bước 3: Hệ thống sẽ tính toán và hiển thị danh sách các loại tệp bạn có thể xóa. Tích chọn vào các mục như “Temporary Internet Files”, “Temporary files”, “Recycle Bin”, “Delivery Optimization Files”, “Thumbnails”, v.v. Sau đó, nhấn OK và xác nhận xóa tệp khi được hỏi.

Chọn các loại file rác như Temporary Files, Recycle Bin… để giải phóng dung lượng ổ đĩa với Disk Cleanup trên Win 10

Disk Cleanup là một công cụ an toàn và hiệu quả. Bạn cũng có thể nhấp vào “Clean up system files” để dọn dẹp các tệp cập nhật Windows cũ không còn cần thiết, nhưng hãy cẩn trọng và đọc kỹ mô tả trước khi xóa.

2. Xóa file tạm thời (Temp & %temp%)

Windows và các ứng dụng tạo ra các file tạm để lưu trữ dữ liệu trong quá trình hoạt động. Theo thời gian, những file này có thể tích tụ rất nhiều.

Bước 1: Mở cửa sổ Run (Windows + R). Nhập temp và nhấn Enter. Cửa sổ thư mục Temp sẽ mở ra. Nhấn Continue nếu có thông báo yêu cầu quyền truy cập.

Nhập %temp% vào cửa sổ Run để truy cập thư mục chứa file tạm trên Windows 10

Bước 2: Chọn tất cả các file và thư mục bên trong (nhấn Ctrl + A). Nhấn phím Delete. Sẽ có một số file hệ thống đang được sử dụng và không thể xóa được, bạn chỉ cần bỏ qua chúng bằng cách tick vào ô “Do this for all current items” và nhấn Skip.

Chọn toàn bộ các file trong thư mục Temp bằng Ctrl+A để tiến hành xóa file rác trên laptop Win 10

Bước 3: Lặp lại Bước 1 và Bước 2, nhưng lần này nhập %temp% vào cửa sổ Run. Thao tác này sẽ đưa bạn đến một thư mục tạm khác. Xóa tất cả các tệp và thư mục bên trong tương tự như trên.

Xóa file trong thư mục Temp và %Temp% là cách nhanh chóng để giải phóng dung lượng.

3. Dọn dẹp bộ nhớ cache (Prefetch)

Thư mục Prefetch trong Windows lưu trữ các tệp được sử dụng để giúp các ứng dụng thường dùng khởi động nhanh hơn. Mặc dù hệ thống tự quản lý Prefetch, việc dọn dẹp đôi khi có thể hữu ích, đặc biệt nếu bạn cài đặt và gỡ bỏ nhiều ứng dụng.

Bước 1: Mở cửa sổ Run (Windows + R). Nhập lệnh prefetch và nhấn Enter. Nhấn Continue nếu được hỏi quyền truy cập.

Bước 2: Chọn tất cả các tệp trong thư mục (nhấn Ctrl + A).

Bước 3: Nhấn phím Delete để xóa. Bỏ qua các tệp không thể xóa.

Việc này giúp làm sạch các mục Prefetch lỗi thời hoặc không còn cần thiết.

4. Sử dụng Storage Sense để dọn Temporary Files

Windows 10 có tính năng Storage Sense, giúp tự động hoặc thủ công dọn dẹp các tệp không cần thiết, bao gồm Temporary Files, nội dung trong Recycle Bin và Downloads folder.

Bước 1: Mở Settings (nhấn Windows + I).
Bước 2: Chọn mục System.
Bước 3: Trong menu bên trái, chọn Storage.
Bước 4: Dưới phần “Local Disk (C:)” hoặc ổ đĩa chính của bạn, chọn Temporary files.
Bước 5: Windows sẽ quét và hiển thị các loại tệp tạm có thể xóa. Tích chọn các mục bạn muốn xóa (ví dụ: Temporary files, Delivery Optimization Files, Recycle Bin, Downloads folder).
Bước 6: Nhấn nút Remove files để bắt đầu quá trình dọn dẹp.

Giao diện Storage Sense trong Settings cho phép chọn và xóa các Temporary Files để dọn rác trên Windows 10

Bạn cũng có thể bật tùy chọn Storage Sense ở trên cùng của trang này để Windows tự động dọn dẹp định kỳ khi dung lượng ổ đĩa thấp.

5. Làm sạch Recycle Bin

Khi bạn xóa một tệp, nó không bị xóa ngay lập tức khỏi máy tính mà được chuyển vào Recycle Bin (Thùng rác). Các tệp trong thùng rác vẫn chiếm dung lượng ổ cứng.

Bước 1: Tìm biểu tượng Recycle Bin trên màn hình Desktop. Mở nó lên bằng cách nhấp đúp chuột.

Cửa sổ Recycle Bin hiển thị các file đã xóa, cần làm sạch để giải phóng dung lượng ổ cứng trên Windows 10

Bước 2: Để xóa tất cả các mục, nhấp chuột phải vào biểu tượng Recycle Bin trên màn hình và chọn Empty Recycle Bin. Hoặc, sau khi mở thùng rác, chọn tất cả các tệp (Ctrl + A), nhấp chuột phải vào vùng chọn và chọn Delete.

Bước 3: Xác nhận xóa vĩnh viễn khi hệ thống hỏi.

Làm sạch Recycle Bin là thao tác đơn giản nhưng hiệu quả để thu hồi dung lượng ổ cứng đã bị chiếm bởi các tệp đã xóa.

6. Gỡ bỏ ứng dụng không sử dụng

Các ứng dụng bạn cài đặt nhưng hiếm khi hoặc không bao giờ sử dụng không chỉ chiếm dung lượng ổ đĩa mà còn có thể chạy ngầm, làm tốn tài nguyên hệ thống.

Bước 1: Mở Control Panel. Bạn có thể tìm kiếm “Control Panel” trong thanh tìm kiếm của Windows.

Giao diện Control Panel, nơi quản lý cài đặt hệ thống và các chương trình đã cài đặt trên Windows 10

Bước 2: Trong Control Panel, tìm và chọn mục Programs (hoặc “Programs and Features” nếu bạn đang ở chế độ xem biểu tượng nhỏ/lớn).

Chọn mục Programs trong Control Panel để tiếp tục gỡ bỏ ứng dụng trên laptop chạy Windows 10

Bước 3: Chọn Programs and Features. Danh sách các ứng dụng đã cài đặt sẽ hiển thị.

Bước 4: Duyệt qua danh sách, xác định các ứng dụng bạn không còn cần đến. Nhấp chuột phải vào ứng dụng đó và chọn Uninstall. Làm theo hướng dẫn trên màn hình để hoàn tất quá trình gỡ bỏ.

Việc gỡ bỏ các ứng dụng không cần thiết không chỉ giải phóng dung lượng mà còn giúp hệ thống hoạt động nhẹ nhàng hơn.

7. Xóa bộ nhớ đệm trên trình duyệt web

Các trình duyệt web như Chrome, Firefox, Edge… lưu trữ bộ nhớ đệm (cache), cookie và lịch sử duyệt web để tăng tốc độ tải trang khi bạn truy cập lại. Tuy nhiên, dữ liệu này có thể tích tụ và chiếm dụng không gian, đôi khi còn gây ra lỗi hiển thị trang.

Cách thực hiện (thường áp dụng cho các trình duyệt phổ biến):

Bước 1: Mở trình duyệt web của bạn.
Bước 2: Truy cập vào phần Settings (Cài đặt) hoặc Options (Tùy chọn). Thường có thể tìm thấy qua menu biểu tượng ba chấm hoặc ba gạch ở góc trên bên phải.
Bước 3: Tìm kiếm mục liên quan đến Privacy and security (Quyền riêng tư và bảo mật) hoặc History (Lịch sử).
Bước 4: Tìm tùy chọn Clear browsing data (Xóa dữ liệu duyệt web) hoặc tương tự.
Bước 5: Chọn khoảng thời gian muốn xóa (ví dụ: từ trước tới nay) và tích chọn các mục muốn xóa như “Cached images and files” (Hình ảnh và tệp trong bộ nhớ đệm), “Cookies and other site data” (Cookie và dữ liệu trang web khác), “Browsing history” (Lịch sử duyệt web).
Bước 6: Nhấn nút Clear data (Xóa dữ liệu) hoặc tương tự.

Cài đặt xóa dữ liệu duyệt web trong trình duyệt Chrome, bao gồm bộ nhớ đệm và cookie, trên Windows 10

Xóa bộ nhớ đệm trình duyệt không chỉ giúp giải phóng dung lượng nhỏ mà còn có thể khắc phục các vấn đề tải trang và tăng cường quyền riêng tư.

8. Sử dụng phần mềm dọn rác Win 10 chuyên dụng

Nếu muốn một giải pháp toàn diện hơn, bạn có thể cân nhắc sử dụng các phần mềm dọn rác của bên thứ ba. Các công cụ này thường cung cấp nhiều tính năng tự động hóa và dọn dẹp sâu hơn các tiện ích tích hợp của Windows. Tuy nhiên, cần lựa chọn cẩn thận các phần mềm uy tín để tránh rủi ro.

Dưới đây là một số phần mềm phổ biến:

CCleaner

Ưu điểm: Khả năng dọn dẹp mạnh mẽ nhiều loại file rác, cookie, lịch sử, registry lỗi. Giao diện thân thiện, dễ sử dụng cho cả người mới. Cung cấp các công cụ bổ sung như gỡ cài đặt, quản lý ứng dụng khởi động.
Nhược điểm: Phiên bản miễn phí có tính năng hạn chế. Đã từng gặp vấn đề bảo mật trong quá khứ, nên người dùng cần tải từ nguồn chính thức và uy tín.

IObit Advanced SystemCare

Ưu điểm: Gói nhiều công cụ tối ưu hóa: dọn rác, chống phân mảnh ổ đĩa, sửa lỗi registry, tăng tốc internet, bảo vệ riêng tư. Có chế độ tự động dọn dẹp theo lịch. Giao diện hiện đại.
Nhược điểm: Phiên bản miễn phí giới hạn tính năng. Có thể cài đặt kèm theo các phần mềm khác của IObit nếu không chú ý trong quá trình cài đặt.

Glary Utilities

Ưu điểm: Cung cấp bộ sưu tập hơn 20 công cụ hệ thống miễn phí và hiệu quả (dọn rác, sửa lỗi, tối ưu bộ nhớ, quản lý khởi động…). Giao diện đơn giản, dễ tiếp cận. Phiên bản miễn phí khá đầy đủ tính năng cơ bản.
Nhược điểm: Một số tính năng nâng cao chỉ có ở bản Pro. Quá trình quét ban đầu có thể mất thời gian tùy thuộc vào tình trạng máy.

Lưu ý khi sử dụng phần mềm bên thứ ba: Luôn tải phần mềm từ website chính thức của nhà phát triển. Đọc kỹ các bước cài đặt để tránh cài đặt kèm các phần mềm không mong muốn. Sử dụng các tính năng dọn dẹp registry một cách thận trọng.

Một số câu hỏi thường gặp khi dọn rác laptop Win 10

Dưới đây là giải đáp cho một vài thắc mắc phổ biến liên quan đến việc dọn dẹp laptop chạy Windows 10.

Dọn rác cho laptop Win 10 có mất dữ liệu không?

Nếu bạn thực hiện dọn rác bằng các công cụ tích hợp sẵn của Windows như Disk Cleanup, Storage Sense, hoặc xóa thủ công các file trong thư mục Temp và Recycle Bin theo đúng hướng dẫn, thì dữ liệu cá nhân quan trọng của bạn (như tài liệu, hình ảnh, video trên các thư mục Libraries hoặc Desktop) sẽ không bị mất. Các công cụ này chỉ nhắm đến các tệp tạm thời, tệp hệ thống không cần thiết, và các mục bạn đã chủ động xóa vào thùng rác. Tuy nhiên, luôn nên cẩn trọng khi xóa các tệp hệ thống nâng cao trong Disk Cleanup hoặc khi sử dụng phần mềm của bên thứ ba. Để đảm bảo an toàn tối đa, việc sao lưu dữ liệu quan trọng định kỳ là rất cần thiết.

Nên dọn rác laptop Win 10 bao lâu một lần?

Tần suất dọn rác phụ thuộc vào mức độ sử dụng máy tính của bạn. Nếu bạn sử dụng máy thường xuyên, cài đặt và gỡ bỏ nhiều phần mềm, hoặc tải về nhiều tệp từ internet, bạn nên dọn rác định kỳ hàng tuần. Đối với người dùng thông thường, việc dọn dẹp hàng tháng là đủ để giữ cho hệ thống hoạt động mượt mà. Các công cụ như Storage Sense có thể được cấu hình để tự động dọn dẹp khi cần thiết.

Hình ảnh minh họa việc giữ cho laptop chạy Windows 10 luôn sạch sẽ và hoạt động mượt mà bằng cách dọn rác định kỳ

Ngoài dọn rác, còn cách nào khác để tăng tốc laptop Win 10?

Có nhiều cách khác để cải thiện tốc độ và hiệu suất của laptop Windows 10:

Nâng cấp RAM: Tăng dung lượng RAM giúp máy xử lý đa nhiệm tốt hơn.
Thay ổ cứng SSD: Nếu máy bạn đang dùng ổ HDD truyền thống, nâng cấp lên ổ SSD sẽ mang lại sự khác biệt tốc độ đáng kinh ngạc cho việc khởi động hệ điều hành, mở ứng dụng và sao chép dữ liệu.
Tối ưu hóa ứng dụng khởi động: Vô hiệu hóa các ứng dụng không cần thiết khởi động cùng Windows.
Chống phân mảnh ổ đĩa (đối với HDD): Giúp sắp xếp lại dữ liệu trên ổ cứng HDD để truy xuất nhanh hơn. Lưu ý không cần thiết làm điều này trên ổ SSD.
Cập nhật Windows và driver: Giúp khắc phục lỗi và cải thiện hiệu năng.
Sử dụng phần mềm diệt virus uy tín: Đảm bảo máy tính không bị chậm do virus hoặc phần mềm độc hại.

Tài liệu tham khảo

Dọn rác laptop Win 11: Tăng tốc & giải phóng dung lượng
Top 13 phần mềm dọn rác máy tính hiệu quả, tốt nhất 2025
Cách Giải Phóng Dung Lượng Laptop Nhanh & Hiệu Quả

Dọn rác là một phần quan trọng của việc bảo trì máy tính, giúp chiếc laptop Windows 10 của bạn hoạt động nhanh hơn, ổn định hơn và kéo dài tuổi thọ. Bằng cách áp dụng các phương pháp đơn giản được hướng dẫn trong bài viết này – từ sử dụng các công cụ tích hợp như Disk Cleanup và Storage Sense, xóa file tạm thủ công, đến việc làm sạch Recycle Bin và gỡ bỏ ứng dụng không cần thiết – bạn có thể dễ dàng giải phóng dung lượng và cải thiện đáng kể hiệu suất. Nếu muốn, bạn cũng có thể tham khảo các phần mềm dọn rác chuyên dụng, nhưng hãy luôn chọn nguồn tải uy tín và cẩn trọng khi sử dụng. Đừng quên thực hiện định kỳ để chiếc laptop của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất!